راهنمای ۱۰ مرحله‌ای طراحی بهترین جدول برنامه ریزی کنکور ویژه داوطلبان کنکور

چرا برنامه ریزی کنکور مهم است؟

برنامه ریزی کنکور را می‌توان به یک برنامه مسیریابی یا نقشه راه تشبیه کرد. شما به عنوان یکی از مسافران کنکور سراسری ۱۴۰۳ نیاز دارید تا بدانید کدام مسیر شما را به مقصد موفقیت می‌رساند بدون اینکه شما را در جاده‌های انحرافی خسته و یا زمان شما را صرف فعالیت‌های بی‌ثمر کند. برنامه ریزی کنکور به شما کمک‌می‌کند در هر کجای مسیر بدانید بهترین حرکتی که در گام بعدی باید انجام دهید چیست و چگونه می‌توانید خود را جز برترین رتبه‌های کنکور سراسری ۱۴۰۳ قرار دهید. از آنجایی که مطالب بسیار زیاد و پراکنده‌ای درباره برنامه ریزی کنکور وجود دارد، قصد داریم در یک مقاله کامل و جامع، به اهمیت برنامه ریزی در موفقیت داوطلبان کنکور ۱۴۰۳ و اصول مهم در داشتن یک برنامه‌ریزی منسجم و موثر بپردازیم.

در این مقاله هر آنچه که باید درباره برنامه ریزی کنکور هنر ۱۴۰۳ بدانید را در قالب عناوین زیر خواهید خواند:

1. نقش برنامه ریزی کنکور در موفقیت داوطلبان

2. انواع برنامه ریزی برای کنکور

3. اصول و ویژگی های بهترین برنامه ریزی کنکور

4. راهنمای برنامه ریزی برای کنکور

5. نکات مهم در برنامه ریزی کنکور (مواردی که باید در نظر گرفته شود)

6. اهمیت مشاوره در برنامه ریزی کنکور

برنامه ریزی کنکور چه نقشی در موفقیت داوطلبان دارد؟

همانطورکه در ابتدا اشاره کردیم برنامه ریزی کنکور همچون یک نقشه راه برای داوطلبان عمل می‌کند و باعث موفقیت آنها در رقابت سنگین کنکور خواهد شد. در ابتدا به برخی از فواید برنامه ریزی کنکور اشاره می‌کنیم.

• از اتلاف وقت جلوگیری می‌کند و با مدیریت بهتر زمان از فشار روانی انبوه دروس بر روی داوطلبان می‌کاهد.
• داوطلبان را هدفمند کرده و فعالیت‌های روزانه آنها را برای رسیدن به موفقیت تنظیم می‌کند.
• برنامه‌ریزی خوب با نمایش میزان پیشرفت، اعتماد به‌نفس را در داوطلبان کنکور را تقویت کرده و انگیزه آنها را برای ادامه مسیر افزایش می‌دهد.
• برنامه ریزی با ایجاد احساس کنترل بر روی امور، استرس را در داوطلبان کاهش می‌دهد.
• زمان‌های مرده را شناسایی و برای آنها برنامه‌ریزی ‌مفید می‌کند.
• نظم و جدیت بیشتری در داوطلبان ایجاد می‌کند که خود باعث پیشرفت در نتایج و احساس رضایت می‌شود.
• احتمال رسیدن به موفقیت و کسب رتبه برتر در کنکور را تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد.

انواع برنامه ریزی کنکور را بشناسید.

برنامه‌ریزی کنکور به ۳ روش کلی قابل انجام است:

• برنامه ریزی زمانی برای کنکور

• برنامه ریزی حجمی برای دروس کنکور

• برنامه ریزی تلفیقی

در ادامه جزئیات و روش اجرای هر روش برنامه‌ریزی را بررسی می‌کنیم:

برنامه ریزی زمانی برای کنکور

برنامه ریزی زمانی برای کنکور، زمانی را که لازم است داوطلب در طول یک بازه زمانی مثلا یک هفته برای مطالعه دروس صرف کند را مشخص می‌سازد. نمونه رایگان از یک برنامه ریزی زمانی کنکور برا داوطلبان کنکور هنر ۱۴۰۳ در جدول زیر آمده است. مجموع ساعات مطالعه در هر روز۸-۹ ساعت در نظرگرفته شده است. این زمان بسته به شرایط هر داوطلب و تشخیص مشاور برنامه‌ریزی می‌تواند متغیر باشد.

این روش برنامه ریزی کنکور به‌هیچ وجه توصیه نمی‌شود و به عبارتی می‌توان گفت برنامه ریزی زمانی، بدترین روش برنامه ریزی برای کنکور است. چرا که زمان بدون توجه به مباحث درسی درنظر گرفته شده است. به‌طور مثال فرض کنید شما در روز شنبه قصد دارید یکی از مباحث خلاقیت تصویری را مطالعه کنید که به پایان رساندن این مبحث بیشتر از ۱ ساعت زمان نیاز دارد. حال تکلیف شما چیست؟ اگر بعد از ۱ ساعت مبحث را نیمه کاره رها کنید، جمع‌بندی درستی در ذهن شما ایجاد نمی‌شود و دچار آشفتگی ذهن می‌شوید، اگر بخواهید مبحث را تمام کنید باید بیشتر از ۱ ساعت زمان بگذارید و زمان مطالعه سایر دروس از دست خواهد رفت.

نمونه دیگری از برنامه ریزی زمانی برای کنکور به‌صورت زیر است:

این نوع برنامه ریزی زمانی، علاوه بر بی‌توجهی به زمان لازم برای مباحث مختلف درسی، به شرایط زندگی داوطلب نیز توجهی ندارد. ممکن است داوطلب بنا بر دلایلی در بعضی از روزهای هفته نتواند ۸ صبح شروع به مطالعه کند یا در میانه روز برنامه درسی خود را ادامه دهد. در این شرایط برنامه پاسخگو نیست و گاها داوطلبان را از رعایت برنامه ریزی کنکور خسته می‌کند.

برنامه ریزی حجمی برای دروس کنکور

در روش برنامه ریزی حجمی هیچ صحبتی از زمان مطالعه نیست و برنامه بر اساس مباحث و موضوعات مختلف هر درس در طول هفته یا ماه شکسته می‌شوند. متداول‌ترین نوع برنامه ریزی حجمی، بودجه‌بندی آزمون‌های آزمایشی کنکور است. در بودجه بندی هر آزمون آزمایشی مباحث درسی که باید در بازه زمانی دو آزمون خوانده شود به صورت موضوعی نوشته شده است و زمان‌بندی مطالعه هر مبحث با خود داوطلبان است.

نمونه ای از برنامه ریزی حجمی برای یک هفته در جدول زیر آمده است:

روش برنامه ریزی حجمی برای کنکور نسبت به روش برنامه ریزی زمانی بهتر است اما همچنان ایراداتی دارد. در برنامه ریزی حجمی معمولا داوطلبان دچار سردرگمی می‌شوند و تخصیص زمان برای هر مبحث درسی برای آنان سخت است.

برنامه ریزی تلفیقی برای کنکور

در روش برنامه ریزی تلفیقی تلاش می‌شود با یک نگاه واقع‌بینانه و ایجاد تعادل میان زمان و حجم مطالب مورد نظر برای مطالعه هر درس، به برنامه صحیح‌تری دست یابیم. در این روش معمولا برای هر روز و کل هفته زمانی نقریبی درنظر گرفته می‌شود. سپس دروس بر اساس ضرایب اهمیت در کنکور الویت‌بندی شده و مباحث هر درس نیز بر اساس حجم و میزان تسلط هر داوطلب دسته‌بندی می‌شود و در نهایت، در یک برنامه دقیق و منظم، زمان اختصاصی برای مطالعه هر مبحث مشخص می‌شود.

♦♦♦ برنامه ریزی تلفیقی، بهترین و پر بازده‌ترین روش برنامه ریزی کنکور است ♦♦♦ 

در ادامه با اصول صحیح برنامه ریزی کنکور بیشتر آشنا خواهید شد.

اصول و ویژگی‌های بهترین برنامه ریزی کنکور

هیچ برنامه ریزی را نمی‌توان به‌عنوان بهترین برنامه ریزی کنکور معرفی نمود چرا که هر برنامه باید متناسب و ویژه هر داوطلب نوشته شود، اما وجود مجموعه‌ای از ویژگی‌ها برای طراحی بهترین برنامهریزی کنکور، الزامی‌است. در ادامه به این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:

• یک برنامه ریزی کنکور خوب، باید برای هر شخص منحصربه‌فرد باشد و با توجه به شرایط تحصیل، زندگی و همچنین سطح هوش و توانایی‌های فردی هر داوطلب در نظر گرفته شود. بنابراین به هیچ عنوان برنامه ریزی کنکور خود را با دوستان خود مقایسه نکنید.
• برنامه ریزی شما برای کنکور باید واقع‌بینانه و قابل اجرا باشد. برنامه ریزی‌های سخت‌گیرانه هیچ وقت به نتیجه نخواهد رسید.
• برنامه ریزی کنکور خوب‌ باید قابل ارزیابی باشد و میزان پیشرفت یا پسرفت شما را نشان دهد. در نظر گرفتن زمان برای تست‌زنی و شرکت در آزمون‌های آزمایشی می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد.
• برنامه ریزی کنکور باید برای اتفاقات غیر منتظره انعطاف‌پذیری لازم را داشته باشد و زمانی را برای جبران درس‌هایی که در طول هفته موفق به مطالعه آن‌ها نشده‌اید در نظر بگیرد. برنامه ریزی کنکور بدون انعطاف و زمان برای جبران به مرور زمان فشار روانی زیادی به داوطلب وارد می‌کند و باعث کاهش انگیزه او در پایبندی به برنامه ریزی کنکور می‌شود.
• در یک برنامه ریزی خوب برای کنکور حتما زمانی برای تفریح و استراحت داوطلب در نظر گرفته می‌شود. ایجاد تعادل میان زمان مطالعه و تفریح و استراحت باعث حفظ انرژی، شادابی و انگیزه داوطلبان می‌شود.

راهنمای برنامه ریزی برای کنکور

در ابتدای مقاله به صورت مختصر اما مفید اشاره کردیم که چرا برنامه ریزی کنکور مهم است و چه نقشی در موفقیت داوطلبان دارد. در این بخش قصد داریم به‌صورت گام به گام شما را برای دست‌یابی به یک برنامه ریزی کنکور عالی جامع راهنمایی کنیم.

۱۰ مرحله اصلی در برنامه ریزی کنکور

برای طراحی یک برنامه‌ خوب باید مراحل زیر را به‌ترتیب طی کرده و در هر مرحله موارد خواسته شده را با دقت مشخص کنید:

1. دسته‌بندی دروس بر اساس اهمیت و ضرایب تاثیر آنها در کنکور سراسری
2. دسته‌بندی مباحث هر درس بر اساس حجم
3. مشخص کردن وظایف فوق‌برنامه
4. محاسبه زمان‌های آزاد و تعیین میزان ساعات مطالعه
5. تعیین شیوه صحیح مطالعه هر درس
6. تعیین جایگاه و زمان لازم برای هر درس
7. تقسیم‌بندی هر درس بر اساس حجم مباحث و تعیین زمان لازم برای مطالعه و تست‌زنی هر بخش
8. تعیین و دسته‌بندی آیتم‌های شبانه
9. طراحی و ایجاد جدول برنامه‌ریزی
10. اجرای برنامه‌ و تعیین دوره‌های مرور و جمع‌بندی

در ادامه جزئیات بیشتری درباره هر مرحله برای شما آماده کرده‌ایم:

۱-دسته‌بندی دروس بر اساس اهمیت و ضرایب تاثیر آنها در کنکور سراسری

اهمیت یک درس از میزان تاثیری که در کنکور شما خواهد داشت مشخص می‌شود. برای سنجش میزان تاثیرگذاری هر درس باید ۲ فاکتور اصلی را در نظر بگیرید:

• ضریب تاثیر درس در آزمون کنکور
• میانگین درصد درس در نتایج آزمون داوطلبان کنکور (انحراف معیار)

برای مثال دو درس درک عمومی هنر با ضریب ۱۲ و درک عمومی ریاضی و فیزیک با ضریب ۵ در کنکور سراسری هنر را در نظر بگیرید. در ظاهر درس درک عمومی هنر، اهمیتی بیش از دو برابر دارد اما ممکن است با بررسی میانگین درصد دروس درک عمومی هنر و درک عمومی ریاضی فیزیک در سال‌های اخیر متوجه شوید که اکثر داوطلبان در درس درک عمومی هنر درصدهای خیلی بالایی داشته‌اند اما در درس درک عمومی ریاضی فیزیک نتایج اکثر داوطلبان بسیار پایین‌تر از سطح متوسط است. در این حالت اگر شما با اولویت‌بندی صحیح میان دو درس درک عمومی هنر و درک ریاضی فیزیک بتوانید ضمن دستیابی به درصد قابل قبول در درس درک عمومی هنر، در درس درک ریاضی و فیزیک درصد  بالاتر از میانگین کشوری داشته باشید، به دلیل انحراف معیار قابل‌توجهی که در این درس ایجاد کرده‌اید رتبه شما بسیار بهتر خواهد شد.

بنابراین در اولین گام همه دروس کنکور هنر را بر اساس دو فاکتور ضریب تاثیر و انحراف معیار اولویت‌بندی کنید.

۲- دسته‌بندی مباحث هر درس بر اساس حجم

گام دوم در برنامه ریزی کنکور دسته‌بندی دروس بر اساس حجم مطالب هر درس است. در این گام تنها کافی است مطالب دروس عمومی را با هم و مطالب دروس تخصصی را نیز با هم مقایسه کرده و بر اساس حجم مطالب، از بیشتر به کمتر مرتب کنید. دقت داشته باشید که تعداد فصل‌های هر درس را به تنهایی ملاک قرار ندهید و دقیقا حجم مطالبی که باید برای هر درس بخوانید را ملاک دسته‌بندی قرار دهید.

۳- مشخص کردن وظایف فوق‌برنامه

در گام سوم باید وظایف و کارهای روزانه‌ای که باید برای کنکور انجام دهید را لیست کنید. مثلا در طول هفته ۴ روز از ساعت ۸-۱۳ مدرسه هستید یا ۳ روز به مدت ۳ ساعت کلاس کنکور هستید. هر دو هفته یکبار جمعه‌ها آزمون آزمایشی دارید و ….. هر کاری که در میزان ساعات آزاد شما برای مطالعه دروس و برنامه ریزی کنکور تاثیر‌گذار است را به طور دقیق لیست کنید.

۴- محاسبه زمان‌های آزاد و تعیین میزان ساعات مطالعه

پس از لیست کردن وظایف فوق‌ برنامه مرتبط با کنکور، وقت آن است که با توجه به شناختی که از خود دارید، زمان واقع‌بینانه‌ای را برای مطالعه در هر روز هفته تعیین کنید.

لازم به ذکر است این زمان بایدکاملا منطبق با توان ذهنی و روحی شما باشد. بنابراین حتما زمان استراحت، تفریح و سرگرمی، ورزش و … را که به شما انرژی می‌بخشد را در حد متعادل در برنامه خود لحاظ کنید. این کار به شما کمک می‌ند با انرژی بیشتر مطالعات خود را انجام داده و در رعایت برنامه ریزی کنکور متعهد‌تر و پایدارتر باشید.

۵- تعیین شیوه صحیح مطالعه هر درس

در این مرحله لازم است ترتیب مطالعه مباحث هر درس و شیوه صحیح مطالعه هر درس یا مبحث را مشخص کنید. مثلا ایا بهتر است فصل به فصل و به ترتیب کتابهای هر سال بخوانید و یا مبحث به مبحث پیش بروید و مطالب به هم مرتبط را در یک زمان برنامه‌ریزی کنید.

استفاده از نظرات مشاوران کنکور هنر، استاتید دروس تخصصی و همچنین تجربیات نفرات برتر کنکور سال‌های قبل می‌تواند در این مرحله برای شما بسیار مفید باشد.

اگر شیوه درستی را برای مطالعه دروس انتخاب نکنید، تلاش‌ها و انرژی شما عملا به هدر می‌رود و در نهایت رتبه خوبی در کنکور هنر کسب نخواهید کرد.

۶- تعیین جایگاه و تعداد جلسات لازم برای هر درس

در مرحله اول و دوم دروس را بر اساس حجم و اهمیت آنها در کنکور اولویت‌‌بندی کردید. در این گام لازم است ابتدا به لیست نهایی دروس بر اساس اولویت برسید و سپس تعداد جلسات مطالعه را بر اساس اولویت‌بندی دروس مشخص کنید. به عبارت دیگر مشخص کنید که در هر هفته چند جلسه  مطالعه برای هر درس لازم است در نظر گرفته شود.

۷- تقسیم‌بندی هر درس بر اساس حجم مباحث و تعیین زمان لازم برای مطالعه و تست‌زنی هر بخش

حال که به تعداد جلسات مطالعه برای هر درس مشخص شده است، باید دروس را بر اساس مباحث بخش‌بندی و زمان لازم برای مطالعه هر مبحث را بر اساس حجم آن مشخص کنیم. بنابر این در این گام ابتدا کل محتوای هر یک از دورس تخصصی کنکور هنر را بر اساس موضوع بخش‌بندی کرده و برای هر موضوع بسته به حجم آن زمان لازم را در نظر گیرید. این زمان می‌تواند در روزهای ابتدایی صرفا صرف مطالعه مباحث کتاب‌ها شود اما به مرور زمان و تکمیل مطالعه هر مبحث، زمان در نظر گرفته شده به سه بخش مطالعه، تست‌زنی  و تحلیل و بررسی نتایج تقسیم می شود

۸- تعیین و دسته‌بندی آیتم‌های شبانه

آیتم شبانه ره مباحثی از دروس گفته می‌شود که باید به صورت مستمر اما در بازه‌های زمانی کوتاه انجام شود تا نتایج خارق‌العاده‌ای برای شما ایجاد کند.

مرور تاریخ هنر ایران و جهان، مرور مفاهیم تخصصی که فرار هستند، تمرین‌های تصویری و … می‌تواند در هر شب و در بازه‌های زمانی کوتاه تکرار شود تا تثبیت ذهنی ایجاد شود.

۹- طراحی و ایجاد جدول برنامه ریزی کنکور

بعد از طی کردن کلیه ۸ مرحله قبلی حال نوبت به طراحی جدول برنامه ریزی کنکور رسیده است. برای طراحی جدول برنامه ریزی تنها کافی‌است جدولی همانند نمونه‌های مشابهی که در بالا مثال زده شد درست کنید. در ستون اول روزهای هفته را بنویسید و در ردیف اول اسم دروس کنکور را بنویسید. سپس با توجه به مجموع زمان آزاد خود را در هر روز، اولویت‌بندی دروس و تقسیم‌بندی که برای مطالب هر درس و زمان لازم برای مطالعه آن انجام دادید سلول‌های جدول را پر کنید.

هر سلول مشخص می‌کند چه مطلبی از هر درسی با چه حجمی و در چه روزی باید مطالعه یا برای آن تست‌زنی انجام شود.

در انتهای دول هم بخشی را برای نوشتن گزارش وضعیت خود در انتهای هفته در نظر بگیرید.

۱۰- اجرای برنامه‌ و تعیین دوره‌های مرور و جمع‌بندی

این مرحله لازم است با انگیزه واقعی، تلاش و تعهد، برنامه مطالعه دروس را کاملا دقیق انجام دهید. توجه داشته باشید که علاوه بر اجرای برنامه لازم است دوره‌هایی را برای جمع‌بندی مباحث و مرور مطالب از قبل خوانده تعیین کنید. این کار تاثیر قابل توجهی در تثبیت مطالب در ذهن شما خواهد داشت. تعیین بازه‌های مرور و جمع‌بندی به شیوه مطالعه شما و شناختی که نسبت به خودتان دارید بستگی دارد اما در اینا ۲ روش را به شما پیشنهاد می‌دهیم:

• مرور هفتگی دروس: در این روش ۵ روزدر هفته را به مطالعه مطالب جدید طبق جدول برنامه ریزی کنکور اختصاص دهید و ۲ روز را برای مرور مطالبی که در طول هفته خوانده‌اید و رفع اشکال در آنها در نظر بگیرید. در این روش بهتر است هر دو ماه یکبار نیز ۱ الی ۲ هفته را برای مرور و جمع‌بندی کلیه مباحثی که تاکنون خوانده‌اید، اختصاص دهید.
• مرور ماهانه دروس: در این روش در طول هر ماه مطالعه خود را طبق جدول برنامه ریزی انجام می‌دهید و پس از آن یک هفته را برای مرور و رفع اشکال مباحث خوانده شده در طول ماه اختصاص دهید. در این روش نیز بهتر است هر ۳ ماه یکبار کل مطالبی که تا به حال خوانده‌اید را مرور و جمع‌بندی کنید.

نکات مهم در برنامه ریزی کنکور و پایبندی به آن

• قبل از شروع برای برنامه ریزی کنکور سعی کنید به شناخت کاملی از توانایی‌های فردی، استعدادها، علایق، اهداف و نقاط قوت و صعف خود دست یابید تا بتوانید برنامه متناسبی برای خود طراحی کنید.
• در برنامه ریزی روزانه خود حتما تنوع درسی را بگنجانید. در حالت استاندارد ۲-۳ ساعت زمان برای مطالعه هر درس در هر روز کافی است. بعد از این بازه زمانی بهتر است به سراغ درس بعدی بروید.
• در برنامه ریزی کنکور خود حتما به‌صورت روزانه، هفتگی و ماهانه تست‌زنی را در نظر بگیرید. مطالعه تنها تنها ۴۰-۵۰ درصد شما را در مسیر موفقیت در کنکور پیش می‌برد. باقی مسیر به میزان تست‌زنی شما بستگی دارد.
• یکی از مهم‌ترین نکات در پایبندی به برنامه ریزی کنکور، داشتن استراحت کافی، توجه به رژیم غذایی سالم و بازیابی انرژی با ورزش است. بدون سلامتی شما نمی‌توانید در مسیر موفقیت گام بردارید.
• در زمان‌های مطالعه استرس خود را مدیریت کنید. استرس باعث کاهش تمرکز و عملکرد ذهنی شما می‌شود. به همین دلیل زمان مطالعه شما بازدهی خوبی نخواهد داشت.
• اگر در درسی ضعف دارید، هر شب زمان کوتاهی را برای مرور مطالب مهم آن درس اختصاص دهید.

اهمیت مشاوره در برنامه ریزی کنکور

بسیاری از داوطلبان درباره مشاوره برای برنامه ریزی کنکور می پرسند که آیا الزامی است یا خیر؟

برای این سوال هیچ جواب قطعی وجود ندارد و کاملا به شرایط شما بستگی دارد. برای دستیابی به یک جدول برنامه ریزی خوب و بررسی نتایج پیشرفت به ۳ عامل نیاز دارید: علم، تجربه و زمان.

در این مقاله ما تلاش کردیم شیوه صحیح برنامه ریزی کنکور؛ یعنی علم این موضوع را به زبان ساده و خلاصه برای شما توضیح دهیم. اما علم به تنهایی کافی نیست، شما برای برنامه ریزی به زمان و تجربه هم نیاز دارید. بنابراین هر داوطلب بسته به شرایط خود می‌توانید برای کمک از مشاوران در برنامه ریزی تصمیم بگیرید. اگر فکر می‌کنید، زمان و تجربه کافی در این زمینه دارید پس خودتان دست به کار شوید، اما اگر تجربه و زمان کافی برای این کار ندارید بهتر است از تجربه و راهنمایی مشاوران کنکور استفاده کنید.

برای این منظور شما می‌توانید از مشاوره تک‌جلسه‌ای، سه ماهه و سالیانه کاشانه هنر بهره‌مند شوید.

لازم به ذکر است در صورتی که در پکیج جامع کنکور کاشانه هنر ثبت‌نام کنید، مشاره هفتگی رایگان دریافت خواهید نمود.